Derik’te halkın yönetime katılımı için 33 komün kuruldu

    Eylül 13, 2014

Dêrik, Rojava Kürdistanı Cizîre kantonunun kentlerinden biri. Nüfusu 45-50 bin arasında değişiyor. Ancak, IŞİD vahşetinden kurtarılan ve Newroz Kampı ile çeşitli köylere yerleştirilen Şengalliler ile birlikte nüfus artmış durumda. Dêrik, aynı zamanda özerk yönetiminin belediyecilik çalışması bakımından model olarak öngördüğü bir kent.  Belediyeciliğin temel ilkesi, halkın katılımını sağlamak. Bunun için, şimdi bile çok önemli adımlar atılmış durumda. Kent 5 bölgeye ayrıldı ve 33 komün kuruldu. Komünler herkesin katılımına açık. Ancak bir şart var; halkın değer yargılarına saygı göstermek. Başka bir ifade ile söylersek, halk içerisinde rahatsızlık uyandıran birisi olmamak.

Haftada bir toplanan komünler, kendi bölgelerinde yapmak istedikleri bir çalışma varsa, bunu toplantıda konuşuyor, kararını alıyor. Ardından kent meclisine iletiyor. Kent Meclisi ve komünler, söz konusu çalışmanın nasıl yapılacağına karar verdikten sonra ilgili kuruma ya da Halk Belediyesi’ne sunuyor. Belediye de olanakları ölçüsünde alınan kararı hayatı geçirmeye çalışıyor. Rejimin belediyesi, geçtiğimiz Ocak ayına kadar varlığını sürdürdü. Ancak bu sırada belediyede, özerk yönetimden görevliler de çalıştı. 2014 yılının Ocak ayında ise Dêrik Halk Belediyesi, ayrı bir binaya geçerek resmen görevine başladı. Rejim belediyesinin yürüttüğü çalışmaların tamamını devraldı. Böylece, eski belediyeye de ihtiyaç kalmadı. Halk da artık sorunlarının çözüm merkezi olarak Dêrik Halk Belediyesi’ni görmeye başladı. Rejim belediyesi, sadece çalışanlarına maaş ödeyen bir hale dönüştü.

Belediyenin bir bütçesinin olduğunu söylemek zor. Neredeyse bütün kaynaklar, belediye çalışanlarının özel çabası ile yaratılıyor. Ancak 1 Nisan’dan itibaren tüm konut ve işyerlerinin ruhsatlandırılması Dêrik Halk Belediyesi tarafından yapılmaya başlandığı için bir gelir kaynağı oluşmaya başladı. Belediyenin elektrik, su, akaryakıt, fırın ve temizlik alanları ile birlikte çalışanlarının sayısı 100’ün üzerinde. Çalışanlar uzunca bir süre hiçbir ücret almadı. Ancak belediye daha sonra kaynaklarını yaratmaya başladıkça, çalışanların yaşamlarını biraz olsun kolaylaştıracak ödemelere başladı. Burada da ilke aslında; ihtiyaca göre. Bekar olan çalışanlara 15 bin, evli olanlara ise 20-25 bin arasında ödeme yapılıyor. Ayrıca zaman zaman gıda gibi yardımlar da sunuluyor.

Dêrik Halk Belediyesi, halkın en temel ihtiyacı olan elektrik ve su teminini büyük oranda çözmüş durumda. Bir yıl öncesine kadar elektrikler sık sık kesiliyordu. Elektrik gidince su kesintileri de yaşanıyordu. Ancak bu büyük oranda aşıldı. Kentteki hastanenin elektrik sistemi de 24 saat kesilmeyecek hale dönüştürüldü.

Su temini daha çok kaynak sularından yapılıyor. Su kuyularının başına yerleştirilen jeneratörler vasıtasıyla elektrik kesilse bile suyun kesilmemesi sağlandı. Dêrik’te temizlik ile ilgili bazı tabelalar dikkat çekiyor. Belediyenin kent temizliği yönünde de çalışması var. Ancak, savaş durumu, diğer çalışmaların olduğu gibi bunun da önüne geçiyor. İran’dan Cizire’ye getirilen bin çöp kutusundan Dêrik’e ayrılan 100 tanesi, Şengalli savaş mağdurlarının yerleştirildiği Newroz Kampı’na gönderildi.

Dêrik Halk Belediyesi, bugüne kadar elektrik hizmetinin sunumu karşılığında halktan ücret almadı. Bugünlerde Elektrik Kurumu’nun kuruluşu için çalışmalar yapılıyor. Çalışma tamamlandıktan sonra, halkın elektriği daha dikkatli kullanmalarını teşvik etmek için temsili ücretlendirme yapılacak. Su ve temizlik için ise iki ayda bir 500 lira alınmasına başlanacak. Burada da amaç, belediyeye kaynak yaratmaktan çok, suyun fazla tüketilmesinin önüne geçmek. Elektrik, su ve temizlik hizmetlerinin yanı sıra Dêrik Halk Belediyesi, bazı köylerin yollarını da yapmaya başladı. Kanalizasyon çalışmalarının yanı sıra yeni yerleşim yerlerine içme suyu hattı da döşedi.

Belediye çalışanları, yapılanları anlatırken, tüm bunları çok kısıtlı olanaklarla yaptıklarının hatırlanmasını istiyor ve ekliyor: “Bunlar bir başka bir belediyenin hizmetleri bakımından bir anlam ifade etmeyebilir ancak bizim için çok büyük adımlar. Tüm bunları olanaksızlıklar içinde ve savaş ortamında yapmaya çalışıyoruz.” Dêrik Halk Belediyesi, halkın Esad rejimi döneminden kalma alışkanlıkları değiştirmek için de komünler ile birlikte halk eğitim toplantıları yapıyor.

Dêrik Halk Belediyesi’nde kadınlar açısından da çalışmalara başlanmış durumda. Kadınlara yönelik çalışmalardaki ilk amaç, ev emekçisi kadınların ev dışında çalışma yaşamına katılmasını sağlamak. Bunun yanı sıra, eşini kaybetmiş kadınların tespit edilmesi için bir çalışma yürütüldü. Kadın belediye çalışanları, ev ev dolaşarak eşini kaybetmiş kadınları tespit etti, belediyeden ne beklediklerini sordu. Kadınların, çalışabilmesi için bir proje oluşturuldu. Bine yakın kadının çalışacağı bir tarım kooperatifinin kurulması amaçlanıyor. Ayrıca, kek ve pasta üretiminin yapıldığı bir fırın açılması da gündemde. Dêrik Halk Belediyesi, ayrıca, Newroz Kampı’ndaki Şengalli kadınlar için de eğitim ve sosyal çalışmalara başlama kararı aldı. (ANF)